Wanneer de conjunctie van twee welgevormde haakuitdrukkingen onmogelijk is, zeggen we dat ze elkaar uitsluiten.

Intuïtief voelen we aan dat een eerste en een tweede aandachtspunt elkaar uitsluiten wanneer ik, bij de beslissing het eerste (a1) te ervaren, voor het ervaren van het tweede (a2) aandachtspunt niet (meer) kan kiezen, preciezer: wanneer a1 ↔ <> dat dan a2 ↔ <<>> en omgekeerd. Intuïtief voelen we ook dat willekeurige punten a1 en a2 elkaar altijd uitsluiten, ik kan immers ‘telkens’ maar één willekeurige (dus niet gekozen) beslissing nemen (a1 ↔ <<>> en a2 ↔ <<>>).

Formeel: twee punten a1 en a2 sluiten elkaar uit wanneer hun conjunctie waarde <<>> heeft. Formeel dus in het geval dat <<a1><a2>> ↔ <<>> of evenwaardig: <a1><a2> ↔ <>. De punten a1 en a2 sluiten elkaar uit dan en slechts dan wanneer ik de keuzevrijheid heb tussen iets anders dan a1 en iets anders dan a2. Indien er een punt van ervaren is, is er hoogstens één van de punten ervaren.

Hoewel we twee punten die elkaar uitsluiten kunnen voorstellen als <a1><a2> ↔ <>, kunnen we drie punten die elkaar uitsluiten niet uitdrukken met behulp van een analoog patroon, zoals <a1><a2><a3> ↔ <>. De uitdrukking is: <a1a2><a1a3><a2a3> ↔ <>, wat duidelijk wordt in de tabel:

a1

a2

a3

<a1><a2><a3>

<a1a2><a1a3><a2a3>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<<>>

<>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<<>>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<>

We merken op dat in de laatste kolom slechts een <> voorkomt dan en slechts dan wanneer slechts één van de drie punten de ervaringswaarde <> heeft en in het geval dat ze alle drie de ervaringswaarde <<>> hebben. Elkaar uitsluiten is in dit geval elkaar twee-aan-twee (wederzijds) uitsluiten.

We zullen nu aantonen dat wanneer drie punten elkaar wederzijds uitsluiten, dat dan ook twee van de drie elkaar uitsluiten.

We zullen dus onderzoeken of de uitdrukking die de ervaringswaarde <> heeft voor twee uitsluitende punten (<a1><a2>) fijner is dan de uitdrukking die de ervaringswaarde <> heeft voor drie uitsluitende punten (<a1a2><a1a3><a2a3>).

We vragen ons dus af: is <a1><a2><<a1a2><a1a3><a2a3>> ↔ <>?

Inderdaad: <a1><a2><<a1a2><a1a3><a2a3>> ↔ <a1><a2><a3><<<<a1>><<a2>>><<<a1>>a3><<<a2>>a3>> ↔ <a1><a2><a3><<<><>><<>a3><<>a3>> ↔ <a1><a2><a3><<<>><<>><<>>> ↔ <>

QED

Voor vier punten wordt de relatie van elkaar wederzijds uitsluiten gegeven door <a1a2a3><a1a2a4><a1a3a4><a2a3a4> zoals in de tabel duidelijk wordt:

a1

a2

a3

a4

<a1a2><a1a3><a1a4><a2a3> <a2a4><a3a4>

<a1a2a3><a1a2a4><a1a3a4><a2a3a4>

<>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<<>>

<>

<<>>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<<>>

<>

<<>>

<>

<<>>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<>

<<>>

<<>>

<>

<<>>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<<>>

<<>>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<<>>

<>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<>

<>

<<>>

<<>>

<<>>

<<>>

<>

<>

Als vier punten elkaar uitsluiten dan kan er maximaal één punt ervaren zijn. Elkaar uitsluiten is in dit geval ook elkaar drie-aan-drie uitsluiten.

Ook nu kunnen we aantonen dat als vier punten elkaar uitsluiten, dan dan ook twee van de vier elkaar uitsluiten.

<a1><a2><<a1a2a3><a1a2a4><a1a3a4><a2a3a4>> ↔ <>

<a1><a2><<<>a3><<>a4><<>a3a4><<>a3a4>> ↔ <>

<a1><a2><> ↔ <>

Voor nog meer punten is het patroon ondertussen duidelijk.

De grote coherentie van het formalisme kunnen we ook op de volgende manier aanduiden: als we a4 vervangen door <<>> dan hoeven we a4 niet te noteren, en dan vinden we de uitdrukking voor drie punten terug. Bewijs: in <a1a2a3><a1a2a4><a1a3a4><a2a3a4> vervangen we a4 door <<>>

<a1a2a3><a1a2><a1a3><a2a3>

<<<a1a2>>a3><a1a2><a1a3><a2a3>

<<>a3><a1a2><a1a3><a2a3>

<<>><a1a2><a1a3><a2a3>

<a1a2><a1a3><a2a3>

QED